تبیین جامعه‌شناختی رابطة پزشک و بیمار (مطالعة کیفی در شهر اهواز)

نویسندگان

  • محمدجواد زاهدی دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام‌نور تهران
  • معصومه شفعتی پژوهشگر اجتماعی و دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

رابطة پزشک‌ـ بیمار یکی از مسئله‌برانگیزترین انواع روابط اجتماعی است. باوجود اشتراک‌های جهانی دربارة این مفهوم، تفاوت‌های زیاد دراین‌زمینه جوامع را ازهم متمایز می‌‌کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطة پزشک و بیمار از دید بیماران و به روش "نظریه‌پردازی داده‌محور" انجام شده است. اطلاعات ازطریق مصاحبة نیمه‌ساخت‌یافته با 21 بیمار مراجعه‌کننده به مطب‌های خصوصی متخصصان زنان و زایمان شهر اهواز و مشاهدة جریان مشاوره‌های پزشکی در این مطب‌ها جمع‌آوری و به روش کدگذاری نظری تحلیل شده است. براساس تحلیل کدگذاری باز و محوری پنج‌مقولة "ویزیت گروهی"، "محدودیت زمانی"، "تعداد زیاد بیماران"، " آماده‌نبودن بیماران" و "رفتار اجتنابی پزشکان" به‌مثابة شرایط علّی "رابطة غیرمشارکتی و درمان‌محور" به‌دست آمد که الگوی ارتباطی غالب میان پزشک و بیمار در قلمرو تحقیق حاضر شناخته شد. شرایط میانجی نیز در محدوده‌ای وسیع‌تر درقالب فرهنگ، الگو‌های ذهنی، آگاهی و اقدامات حمایتی مادی تحت بررسی قرار گرفت "که ازآن‌میان، "تحصیلات" نقش بسیار پررنگی را ایفا می‌‌کرد. بیماران دربرابر پدیدة محوری راهبردهای "سازگاری"، "تحمل"، "خودیاری" و "ضدیت" را اتخاذ می‌‌کنند که مهم‌ترین پیامد‌های آنها "افزایش خطای پزشکی"، "آسیب مادی و روانی"، "دلسردی از همکاری" و "خوددرمانی" است و اگر برای بهبود این رابطه تدبیری اندیشیده نشود، چرخة تولید و "بازتولید رابطه‌ای نابرابر" همچنان به حیات خود ادامه می‌‌دهد.مطالعه در زمینة رابطة پزشک و بیمار در کشور می‌‌تواند برای بنانهادن الگوی ارتباطی پزشک‌ـ ‌بیمار مقتضی جامعه و فرهنگ ایرانی رهنمون شود. ازآنجاکه پدیدة ویزیت گروهی درحال حاضر در ایران و به‌ویژه در مطب‌های خصوصی متخصصان زنان و زایمان رو به افزایش است، تحقیقات بیشتری دراین‌زمینة خاص لازم است؛ چراکه با توجه به یافته‌های این تحقیق، تأثیر زیادی بر رابطة پزشک-بیمار و نحوة عملکرد بیماران می‌‌گذارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی جامعه شناختی رابطه متقابل پزشک و بیمار (مطالعه کیفی در شهر اهواز)

رابطه ی پزشک-بیمار یکی از مسئله برانگیزترین انواع روابط اجتماعی است. علی رغم اشتراکات جهانی در مورد این مفهوم، تفاوت های بسیار زیادی در این زمینه، جوامع را از هم متمایز می کند. به همین دلیل در این مطالعه برای فهم تجربه ها و تفسیر نظر مشارکت کنندگان از روش کیفی استفاده شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی پزشک و بیمار از دید بیماران و به روش «نظریه پردازی داده محور» انجام شده است. اطلاعات از...

15 صفحه اول

گفتگوی پزشک و بیمار

در طب سنتی، بیمار رنجور و سرخورده، دست نیاز به سوی پزشک دراز می کرد و با دادن شرح حالی از مشکل خود از وی مدد می جست. امروزه بیمار با کسب آگاهی و اطلاعات نسبی در مورد مشکل خود برای حل آن با پزشک به مشاوره و مذاکره می پردازد. به منظور بررسی مذاکره پزشک و بیمار در بیمارستان های آموزشی واقع در شمال، جنوب، شرق و غرب تهران با دو هزار نفر از بیماران در حال ترخیص مصاحبه ای انجام شد. طبق نظر بیماران نتا...

متن کامل

مؤلفه‌های اعتماد در رابطه‌ی پزشک و بیمار

Trust is an important factor in the relationship between physician and patient. Trust between physician and patient is an important factor in improving patient and physician satisfaction, but it will not materialize unless we define trust and its criteria. Since trust fulfillment is dependent on its criteria, in this study we tried to define these criteria. First, we explicated the meaning and ...

متن کامل

دیدگاه اسلام در ارتباط پزشک و بیمار

در فرهنگ اسلامی، مراجعه بیمار به پزشک برای معالجه واجب است و امتناع پزشک از درمان نیز، علاوه بر حرمت، ضمان دارد. در مسیر درمان، از معاینه تا معالجه، پزشک تعامل نزدیکی با بیمار دارد و این امر اقتضا می کند اصول اخلاقی، فقهی و حقوقی به نحو درست مراعات شود. با بررسی متون اصیل دینی، به سه اصل تقوامداری، امانتداری، و حقیقت‌گویی می‌رسیم که مبنای اخلاقی بسیاری از تعاملات پزشک و بیمار است.تقوا، برترین ف...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 1

صفحات  107- 139

تاریخ انتشار 2014-03-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023